THỊ XÃ HÒA THÀNH TỈNH TÂY NINH
Biện pháp phòng trừ một số sâu bệnh hại chính trên hành
Hành là một loại rau có giá trị kinh tế cao được nông dân trồng nhiều ở Tây Ninh. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây khi phát triển diện tích thì các đối tượng gây hại khá nghiêm trọng ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm không an tòan
Biện pháp hoá học đã được nông dân áp dụng 1 cách rộng rãi nhằm hạn chế mật số và giảm thiệt hại gây ra. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc hóa học không mang lại kết quả mong muốn do sâu kháng thuốc cao. Vì thế lượng thuốc phun ngày càng nhiều mà sâu vẫn phát triển dẫn đến năng suất thấp nhằm tìm ra giải pháp giúp nông dân hạn chế sâu bệnh đảm bảo được năng suất, chất lượng an tòan góp phần phát triển diện tích cây hành những vụ sau.
1. Sâu xanh da láng (Spodoptera exigua)
1.1. Đặc điểm hình thái:
- Con cái trưởng thành từng ổ trên cọng lá hành. Sau khi nở vài ngày sâu non đục lỗ chui vào bên trong cọng hành ăn phần xanh của gân lá chỉ để một màng trắng bên ngoài, lúc còn nhỏ sâu thường sống tập trung trong cọng hành, khi lớn nó sẽ phân tán dần sang các lá khác. Sâu lớn ăn cụt đầu lá hành bị hại trông lá xơ xác còi cọc, cả ruộng hành bị trắng xóa, tàn lụi.
Đặc điểm gây hại và quy luật phát sinh:
- Bướm hoạt động ban đêm, ổ trứng đẻ trên lá, một bướm cái đẻ 500-800 trứng, mỗi ổ có hàng trăm trứng.
- Sâu non phá hại mạnh vào ban đêm và những lúc trời âm u ít nắng. Sâu non đẫy sức hoá nhộng trong đất, lùm cỏ hoặc dưới lớp lá khô.
- Sâu phát sinh phá hại nhiều trong điều kiện thời tiết nóng khô, ít mưa.
- Vòng đời trung bình 30-40 ngày, trong đó thời gian trứng 5-7 ngày, sâu non 15-20 ngày, nhộng 7-10 ngày, bướm đẻ trứng 3-5 ngày.
- Sâu xanh da láng ăn toàn bộ thịt lá, chỉ để lại phần biểu bì lá, sau đó lá khô teo đi và bị héo toàn bộ. Đối với hành và hành củ sâu non tuổi nhỏ ăn bề mặt của lá sau, tạo thành cửa sổ và chỉ rời khỏi lá khi thức ăn hết.
2. Dòi đục lá (Liriomyza sp)
Đặc điểm hình thái:
- Trưởng thành là loài ruồi nhỏ, dài 2 - 3mm, màu đen.
- Trứng có hình ô van dài, rất nhỏ, có màu trắng trong sau chuyển màu vàng nhạt.
- Sâu non là dạng dòi, không chân, màu trắng trong, phần trước hơi vàng, trông rõ ruột bên trong màu đen.
- Nhộng màu nâu vàng, dính trên lá chỗ cuối đường đục hoặc rơi xuống mặt đất.
Đặc điểm gây hại và quy luật phát sinh:
- Con cái dùng gai đẻ trứng vào dưới biểu bì của lá và chích hút nhựa cây tạo thành những vết sần sùi trên lá.
- Sâu non tạo những đường đục ngoằn ngoèo, màu trắng xuất hiện do dòi tạo nên, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm xâm nhập.
- Nếu bị hại nặng sẽ làm giảm khả năng quang hợp, làm giảm năng suất cây trồng.
- Vòng đời trung bình 25 - 30 ngày, trong đó thời gian trứng 2 - 3 ngày, sâu non 10 - 14 ngày, nhộng 8 - 10 ngày, bướm đẻ trứng 3 - 4 ngày.
3. Bệnh đốm khô lá hành
Triệu chứng:
Bệnh xuất hiện vào giai đoạn cây hành hình thành củ cho đến khi thu hoạch. Bệnh chỉ gây hại trên lá, vết bệnh đầu tiên thường ở phần giữa lá bánh tẻ trên các vết nứt tự nhiên của lá hành. Nấm xâm nhập và lan rộng kéo theo thân lá tạo thành vết bệnh hình bầu dục dài, màu thâm đen, vàng trên nền xám trắng, sau 5 – 7 ngày lá hành gẫy gục ở giữa và khô lụi. Chiều dài vết bệnh có thể kéo dài từ 10 – 30cm. Trời ẩm, sương mù trên bề mặt vết bệnh có một lớp nấm màu đen.
Nguyên nhân gây bệnh và điều kiện phát sinh, phát triển:
Bệnh đốm khô lá hành do nấm Stemphylium botryosum W. gây ra
Nhiệt độ tối thích cho nấm bệnh phát triển từ 20 – 30oC. Bào tử phân sinh lan truyền nhờ gió.
Biện pháp phòng trừ tổng hợp sâu bệnh hại hành
1. Biện pháp canh tác:
a. Cây giống: Nên sử dụng giống có tiêu chuẩn tốt, độ đồng đều cao, phát huy ưu điểm của giống, sức sống khỏe, năng suất cao, sạch sâu bệnh. Chọn củ giống sạch bệnh vì một số loại nấm bệnh có khả năng lan truyền qua củ giống.
b. Luân canh cây trồng: Luân canh với cây trồng khác họ nhằm cắt đứt nguồn bệnh tồn dư trong tàn dư sau khi thu hoạch.
c. Vệ sinh đồng ruộng: Thu dọn sạch tàn dư cây bệnh để tiêu hủy khi thu hoạch xong. Trước khi trồng mới phải thu gom sạch sẽ tàn dư của những cây trồng ở vụ trước đưa ra khỏi ruộng tiêu hủy để hạn chế nguồn bệnh ban đầu, làm sạch cỏ dại trên ruộng.
- Phát quang các lùm cây và làm cỏ sẽ giảm được mật độ sâu.
- Cày sâu 25 - 30 cm để chôn vùi hạch nấm hạn chế sự phát triển của nấm.
- Cày, xới xáo cho đất tơi xốp, khô ráo. Không trồng hành những nơi kém thoát nước.
2. Biện pháp thủ công, cơ giới
- Làm ngập nước ruộng bị sâu hại để nhấn chìm nhộng và những dịch hại khác sống trong đất nếu điều kiện thủy lợi cho phép.
- Cắt bỏ những nhánh ở thấp, ngắt bỏ lá bị bệnh nhằm hạn chế sự xâm nhập của nấm bệnh.
- Trong quá trình canh tác làm cỏ, bón phân nếu phát hiện các đối tượng sâu hại như sâu xanh da láng có thể thu bắt và tiêu diệt.
3. Biện pháp vật lý
- Dùng bẫy dính màu vàng (kích thước bẫy 20cmx30cm, đặt bẫy so le 3m/cái khi cắm choái) để thu hút con trưởng thành.
- Dùng giấy bạc treo trên ngọn cây tạo ánh sáng phản xạ xua đuổi côn trùng chích hút, dùng lưới côn trùng bảo vệ vườn trồng.
4. Biện pháp sinh học:
Bảo vệ và phát triển quần thể thiên địch tự nhiên sẵn có trên vườn như bọ rùa, ruồi ăn thịt, nhện ăn thịt...
- Không sử dụng thuốc hóa học khi chưa cần thiết, chỉ nên sử dụng các loại thuốc có phổ tác động hẹp, ít độc đối với thiên địch nhưng hiệu quả đối với các loài sâu bệnh hại. Ưu tiên sử dụng các loại thuốc thảo mộc và thuốc có nguồn gốc sinh học.
5. Biện pháp hóa học:
- Sâu xanh da láng, dòi hành: Luân phiên sử dụng một số loại thuốc : nhóm thuốc hoạt chất Abamectin ( Abatin 1.8 EC , Abatimec 1.8 EC , Vertimec 1.8 EC), Abatox 1.8 EC, Confidor 100 SL, Actara 25WG… để phòng trừ.
- Bệnh hại: Luân phiên sử dụng một số loại thuốc : nhóm thuốc DithaneM45 WP, Ridomil gold 68 WP, Aliette80WP… mùa mưa cần pha thêm chất bám dínhTP nhằm nâng cao hiệu quả của thuốc.
Nguyễn Thị Ngọc Hiền
Ý kiến bạn đọc
Thống kê truy cập
- Đang truy cập7
- Hôm nay1,728
- Tháng hiện tại138,330
- Tổng lượt truy cập6,759,252
