Ké đầu ngựa vị thuốc quý trị viêm xoang

Ngay từ thời cổ đại, người Hy Lạp đã biết sử dụng ké đầu ngựa để tạo thực phẩm màu nhuộm vàng còn ở các nước Châu Á thì sử dụng làm thuốc chữa bệnh. Ké đầu ngựa tên khoa học là Xanthium strumarium L. Họ cúc (Asteraceae) Đông y thường dùng dưới tên thương nhĩ tử. Dược liệu sử dụng là quả già phơi khô (Fructus Xanthii strumarii).

 Theo Đông y, ké đầu ngựa có vị ngọt, tính ôn, có ít độc, vào kinh phế, can. Có tác dụng khu phong chỉ thống, trừ thấp sát khuẩn. Dùng trị nhức đầu do phong hàn, viêm mũi, chảy nước mũi, chữa mụn nhọt, mẫn ngứa, đau đầu do phong hàn, chân tay co rút, đau khớp

 

Trong y học ké đầu ngựa được dùng rất phổ biến để làm thuốc uống chống bướu cổ ở những vùng có bệnh. Ngoài ra, cây còn được dùng làm thuốc ra mồ hôi, hạ nhiệt và an thần, trị thấp khớp và cảm lạnh. Quả và hạt ké đầu ngựa phơi khô và tán nhỏ được đưa vào thành phần thuốc mỡ dùng ngoài trong một số bệnh về da như: Eczema, ngứa, vết sâu bọ cắn và ghẻ. Ngoài uống 5 - 20g dưới dạng nước sắc.

Ở Trung Quốc người ta dùng chữa viêm tấy, dầu ép từ quả chữa bệnh về bàng quang, bệnh herpes và bệnh viêm quầng do liên cầu. Lá ké đầu ngựa có tác dụng làm săn, lợi tiểu, làm thay đổi dinh dưỡng, chống bệnh giang mai và cũng được dùng trong lao hạch và herpes. Rể ké đầu ngựa là chất bổ đắng được dùng trong điều trị ung thư và lao hạch. Cao rể được dùng tại chỗ trị vết loét, mụn nhọt, áp-xe

Liều dùng: 6 - 12g. thường được sao vàng trước khi dùng để loại bỏ tác dụng độc hại (kích ứng ruột, mẫn ngứa ngoài da)

 

Trị phong thấp, đau khớp, thiên về thấp tà, sưng đau tê bại, đau nặng nhưng không di chuyển chổ đau; nhức đầu do cảm lạnh: ké đầu ngựa 8-12g. sắc uống

Trị khớp sưng đau: thưng nhĩ, dùng lá, phơi trong râm cho khô, tán bột, mỗi lần dùng 200g, thêm 50g gạo, nấu thành cháo, nghiền nát, trộn thuốc bột làm thành viên. Uống ngày 16 - 20g, lúc đói.

Trị thấp khớp, viêm khớp: ké đầu ngựa 10g, vòi voi 20g, lá lốt 10g, ngưu tất 10g. Tán bột, mỗi lần dùng 2 thìa cà phê (8g), hãm với nước sôi, uống 2 lần.

Trị viêm đa khớp tiến triển: ké đầu ngựa 12g, ngưu tất 16g, hy hiêm 16g, thổ phục linh 12g, cành dâu 12g, tỳ giải 12g, cà gai leo 12g, lá lốt 12g, lốt 10g. Sắc uống ngày 1 thang.

Trị viêm xong mũi, chảy nước mũi, viêm mũi: Ké đầu ngựa 8g, tân di 8g, bạch chỉ 12g, bạc hà 4g. Sắc uống.

Trị viêm mũi xuất tiết, đờm đặc vàng, niêm mạc mũi sưng phù nề, đau đầu, đau vùng cánh mũi: ké đầu ngựa 12g, chi tử 20g, bạc hà 6g, tân di 12g. Tán bột, mỗi lần dùng 2 thìa cà phê, hãm dùng với trà uống ngày 2 lần. Dùng 7-20 ngày

Trị trẻ nhỏ bị chốc lở, mụn nhọt: thương nhĩ tử, kim ngân hoa, đều 12g, sắc uống.

Trị mày đay mọc nhiều chổ: ké đầu ngựa 10g, kinh giới 15g, bạc hà 15g. Tấc cả rữa sạch nấu lấy nước (bỏ bã) nấu cháo.

Trị đau răng: ké đầu ngựa liều vừa phải, sắc nước, ngậm 10 phút rồi nhổ, làm nhiều lần trong ngày.