MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN BIẾT VỀ XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

1. Hình thức xử phạt chính và mức xử phạt:

Cá nhân, tổ chức có hành vi VPHC trong lĩnh vực BVMT bị áp dụng một trong các hình thức xử phạt chính sau:

- Cảnh cáo.

- Phạt tiền tối đa đối với một hành vi VPHC trong lĩnh vực BVMT là 01 tỷ đồng đối với cá nhân và 02 tỷ đồng đối với tổ chức.

Ngoài hình thức xử phạt chính, cá nhân, tổ chức VPHC trong lĩnh vực BVMT còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả như:

+ Hình thức xử phạt bổ sung: tước quyền sử dụng Giấy phép môi trường (MT) hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 01 tháng đến 24 tháng; tịch thu tang vật, phương tiện VPHC.

+ Biện pháp khắc phục hậu quả: buộc khôi phục lại tình trạng MT đã bị ô nhiễm hoặc phục hồi MT bị ô nhiễm; buộc tháo dỡ hoặc di dời cây trồng, công trình, phần công trình xây dựng trái quy định; buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn về hiện trạng MT của các cơ sở và khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung; buộc thu hồi, xử lý sản phẩm hết hạn sử dụng hoặc thải bỏ; buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp; buộc thực hiện biện pháp giảm thiểu tiếng ồn và độ rung, phát sáng, phát nhiệt, quản lý chất thải rắn và chất thải nguy hại, xử lý chất thải đạt quy chuẩn kỹ thuật MT…

2. Mức phạt tiền vi phạm các quy định về xả nước thải có chứa các thông số môi trường thông thường vào môi trường: hành vi xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải theo quy định bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền thấp nhất là 300 ngàn đồng, cao nhất đến 01 tỷ đồng (mức phạt tiền cụ thể tương ứng với lượng nước thải theo quy định).

3. Mức phạt tiền các hành vi vi phạm các quy định về xả nước thải có chứa các thông số môi trường nguy hại vào môi trường hoặc xả nước thải có chứa thông số vi sinh vật (Salmonella, Shigella, Vibrio cholerae) theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải y tế hoặc xả nước thải có pH nằm ngoài ngưỡng quy chuẩn kỹ thuật: phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền thấp nhất là 01 triệu đồng, cao nhất đến 01 tỷ đồng (mức phạt tiền cụ thể tương ứng với lượng nước thải theo quy định).

4. Mức phạt tiền các hành vi vi phạm quy định về thải bụi, khí thải có chứa các thông số môi trường thông thường vào môi trường: phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền thấp nhất là 05 triệu đồng, cao nhất đến 01 tỷ đồng đối với hành vi thải mùi hôi thối vào môi trường; thải bụi, khí thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải theo quy định.

5. Mức phạt các hành vi vi phạm quy định về thải bụi, khí thải có chứa các thông số môi trường nguy hại vào môi trường: phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền tháp nhất là 10 triệu đồng, cao nhất đến 01 tỷ đồng đối với hành vi làm phát tán hóa chất, hơi dung môi hữu cơ trong khu sản xuất hoặc khu dân cư gây mùi đặc trưng của hóa chất, hơi dung môi hữu cơ đó; hành vi thải bụi, khí thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải theo quy định.

6. Xử phạt hành vi vi phạm các quy định về tiếng ồn:

- Phạt cảnh cáo đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn dưới 02 dBA.

- Phạt tiền mức thấp nhất là 01 triệu đồng, mức cao nhất là 160 triệu đồng đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn (mức tiền phạt cụ thể tương ứng quy định về tiếng ồn từ 02 dBA trở lên).

Ngoài phạt tiền, vi phạm các hành vi trên còn có thể bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung như: đình chỉ hoạt động gây ô nhiễm tiếng ồn của cơ sở từ 03 tháng đến 06 tháng; đình chỉ hoạt động của cơ sở từ 06 tháng đến 12 tháng; áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả như: buộc thực hiện biện pháp giảm thiểu tiếng ồn đạt quy chuẩn kỹ thuật trong thời hạn ấn định; buộc chi trả kinh phí trưng cầu giám định, kiểm định, đo đạc và phân tích mẫu MT.

7. Xử phạt hành vi thu gom, thải rác thải sinh hoạt trái quy định về BVMT:

- Phạt tiền từ 100 ngàn đến 150 ngàn đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ đầu, mẩu và tàn thuốc lá không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng.

- Phạt tiền từ 150 ngàn đến 250 ngàn đồng đối với hành vi vệ sinh cá nhân (tiểu tiện, đại tiện) không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng.

- Phạt tiền từ 500 ngàn đến 01 triệu đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ rác thải sinh hoạt, đổ nước thải không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng.

- Phạt tiền từ 01 triệu đến 02 triệu đồng đối với hành vi vứt, thải rác thải sinh hoạt, trên vỉa hè, lòng đường hoặc vào hệ thống thoát nước thải đô thị hoặc hệ thống thoát nước mặt; đổ nước thải không đúng quy định trên vỉa hè, lòng đường phố.

- Phạt tiền từ 02 triệu đến 04 triệu đồng đối với hành vi điều khiển phương tiện vận chuyển nguyên liệu, vật liệu, hàng hóa không che chắn hoặc để rơi vãi ra môi trường trong khi tham gia giao thông.

8. Xử phạt hành vi vi phạm các quy định về BVMT nơi công cộng, khu đô thị, khu dân cư:

- Phạt cảnh cáo đối với hành vi không niêm yết quy định về giữ gìn vệ sinh môi trường ở nơi công cộng (vi phạm hành vi này còn buộc phải xây lắp công trình BVMT trong thời hạn ấn định; buộc chi trả kinh phí trưng cầu giám định; buộc khắc phục tình trạng ô nhiễm MT).

- Phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng đối với hoạt động quản lý công viên, khu vui chơi, giải trí, lễ hội, khu du lịch, chợ, nhà ga, bến xe, bến tàu, bến cảng, bến phà và khu vực công cộng khác có một trong các hành vi như: không có đủ công trình vệ sinh công cộng, phương tiện, thiết bị thu gom chất thải đáp ứng yêu cầu giữ gìn vệ sinh MT theo quy định; không thu gom chất thải trong phạm vi quản lý theo quy định (vi phạm các hành vi này còn bị đình chỉ hoạt động của cơ sở từ 06 tháng đến 12 tháng; buộc chi trả kinh phí trưng cầu giám định, buộc khắc phục tình trạng ô nhiễm MT).

9. Hành vi cản trở hoạt động quản lý nhà nước, thanh tra, kiểm tra, xử phạt VPHC về BVMT:

- Phạt tiền từ 05 triệu đến 10 triệu đồng đối với một trong các hành vi:

+ Có lời nói, hành động đe dọa, lăng mạ, xúc phạm danh dự đối với người đang thi hành công vụ.

+ Gây khó khăn cho công tác điều tra, nghiên cứu, kiểm soát, đánh giá hiện trạng MT hoặc hoạt động công vụ của người có thẩm quyền.

+ Từ chối nhận quyết định thanh tra, kiểm tra, quyết định xử phạt VPHC, quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt VPHC.

+ Không tổ chức đối thoại về MT theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước về BVMT hoặc theo đơn thư khiếu nại, tố cáo, khởi kiện của tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định.

- Phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng đối với một trong các hành vi:

+ Không thực hiện việc kê khai, khai báo hoặc kê khai, khai báo không trung thực, không đúng thời hạn theo yêu cầu.

+ Không cung cấp hoặc cung cấp không đầy đủ thông tin, tài liệu liên quan đến việc thanh tra, kiểm tra và xử phạt VPHC của người thi hành công vụ, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.

+ Không hợp tác hoặc cản trở công tác của đoàn kiểm tra, thanh tra hoặc người được giao nhiệm vụ kiểm tra, thanh tra về BVMT.

+ Không cử đại diện có thẩm quyền tham gia buổi công bố quyết định thanh tra về BVMT hoặc không cử đại diện có thẩm quyền làm việc với đoàn thanh tra, kiểm tra về BVMT.

- Phạt tiền từ 20 triệu đến 50 triệu đồng đối với hành vi tự ý tháo gỡ niêm phong tang vật, phương tiện, nhà xưởng, máy móc, trang thiết bị vi phạm đang bị niêm phong, tạm giữ hoặc tẩu tán tang vật vi phạm, tự ý làm thay đổi hiện trường VPHC trong lĩnh vực BVMT.

- Phạt tiền từ 50 triệu đến 80 triệu đồng đối với một trong các hành vi:

+ Trì hoãn, trốn tránh không thi hành quyết định thanh tra, kiểm tra, quyết định xử phạt VPHC trong lĩnh vực BVMT của người hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

+ Không thực hiện đúng, đầy đủ các nội dung và yêu cầu trong kết luận kiểm tra, thanh tra về BVMT của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Ngoài phạt tiền, vi phạm các hành vi trên còn buộc thực hiện các yêu cầu có liên quan đến hoạt động BVMT của người hoặc cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.

(Trích Nghị định 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ về xử phạt VPHC trong lĩnh vực BVMT; Nghị định số 55/2021/NĐ-CP ngày 24/05/2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, Nghị định có hiệu lực thi hành từ ngày 10/7/2021)./.

Mộng Tuyền